سال‌ها بعد حوزه علمیه نیز به کمک آموزش و پرورش آمد و با تشکیل ستاد همکاریهای حوزه علمیه و آموزش و پرورش اینک این بنیان مرصوص یکی از بازوان اصلی تعلیم و تربیت اسلامی در اقصی نقاط کشور تحت عنوان کمیته‌های همکاری حوزه علمیه و آموزش و پرورش برای حضور با نشاط روحانیون در امر تعلیم و تربیت اسلامی است.

نیم نگاهی به سه بعد تربیتی از نگاه اسلام

از دیدگاه اسلام، محبّت، یکی از اصول تربیتی کودک است که به شدّت، مورد تأکید قرار گرفته و محبّت نکردن، به شدّت نکوهش شده است؛ امّا در عین حال، از افراط در محبّت نیز نهی شده است. لذا در کنار محبّت، صلابت و دقّت در تربیت کودک نیز مورد توجّه اکید، قرار گرفته است.

بر این اساس، کودک در عین این که محبّت می بیند، امّا یله و رها نیست تا هر کاری که خواست، انجام دهد. از سوی دیگر، در عین این که تربیت می‌شود، مورد مهر و محبّت و مدارا نیز واقع می‌شود و به همین جهت، از افراط در ملامت‌ها و خشونت که از شاخصه‌های الگوی سختگیری بدون محبّت هستند نهی شده است.

امّا الگوی تربیتی اسلام، بُعد سومی نیز دارد که عبارت است از «تکریم». تکریم، احترام گذاشتن به کودک و ارزش قائل شدن برای اوست. از دیدگاه اسلام، کودک، چون کودک است، نباید تحقیر شود و احساس بی ارزشی و یا کم ارزشی کند. هر چند کودک، بیشتر محتاج محبت است و بزرگ سال محتاج احترام؛ ولی بدان معنا نیست که شخصیت کودک، نباید محترم شمرده شود، همان گونه که مهر و عطوفت نسبت به بزرگ سال، نباید فراموش شود.

کودکی که باارزش قلمداد می‌شود و شخصیت او محترم شمرده می‌شود (تکریم)، به احساس خودْ ارزشمندی (عزّت و کرامت نفس) دست می‌یابد و کسی که برای خودش ارزش قائل باشد، خود را به زشتی‌ها آلوده نمی‌کند.

کرامت نفس، محور اساسی اخلاق اسلامی و تربیت اسلامی است و مهم‌ترین راه آن، تکریم انسان، بویژه در دوران کودکی است.

در محضر اهل بیت علیهم السلام

پیامبر صلی الله علیه وآله: أکرِمُوا أولادَکُم و أحسِنُوا آدابَهُم

به فرزندان خود احترام بگذارید و آنها را نیکو تربیت کنید / میزان الحکمه، ح ۲۲۷۴۷.

*فرزندان خود را بر سه ویژگی تربیت کنید

أدِّبُوا أولادَکُم عَلی ثَلاثَ خِصالٍ: حُبِّ نَبِیِّکُم، حُبِّ أهلِ بَیتِهِ و قِراءَةِ القُرآنِ

فرزندان خود را بر سه ویژگی تربیت کنید: دوست داشتن پیامبرتان، دوست داشتن اهل‌بیت او، و خواندن قرآن / کنزالعمّال، ح ۴۵۴۰۹.

امام علی علیه السلام:

أفضَلُ الأدَبِ ما بَدَأتَ بِهِ نَفسَکَ

بهترین ادب آن است که از خود آغاز کنی / میزان الحکمه، ح ۳۶۹.

کَفاک أدَباً لِنَفسِک اِجتنابُ ما تَکرَهُهُ مِن غَیرِک. برای تربیت کردن خود همین بس که از آنچه در دیگران نمی‌پسندی دوری کنی / نهج البلاغه، حکمت ۴۱۲.

امام علی علیه السلام: أفضَلُ الأَدَبِ أنْ یَقِفَ الإنسانُ عِندَ حَدِّهِ ولا یَتَعدّی قَدرَهُ. بهترین ادب آن‌است که انسان در حدّ و مرز خود بماند و از اندازه‌خویش فراتر نرود / غررالحکم و دررالکلم، ح ۳۲۴۱.

عَلِّمُوا أنفُسَکُم و أهلیکُم الخَیرَ و أدِّبُوهُم. به خود و خانواده خود خوبی بیاموزید و آنان را تربیت کنید / میزان الحکمه، ح ۴۰۰.

۳۱۳/۱۷